Związek Gmin Zagłębia Miedziowego obejmuje obszar o powierzchni 907,50 km², zamieszkały przez 69098 osób, z czego 37086 żyje w miastach, a 32012 na wsi.
Pod względem fizycznogeograficznym obszar ZGZM przynależy do trzech makroregionów (Obniżenie Milicko-Głogowskie, Wał Trzebnicki, Nizina Śląsko-Łużycka) i sześciu mezoregionów: Pradolina Głogowska (z mikroregionem Równina Grębocicka), Wzgórza Dalkowskie (z mikroregionami: Grzbiet Dalkowski i Wzgórza Polkowickie), Bory Dolnośląskie (z fragmentem mikroregionu Równina Nadbobrzańska), Równina Szprotawska, Wysoczyzna Lubińska (mikroregion Wzgórza Chocianowskie), Równina Legnicka (niewielki fragment mikroregionu Dolina Czarniej Wody).
Na niewielkim obszarze występuje stosunkowo duża różnorodność krajobrazów: płaskie, bezleśne równiny (gminy Pęcław i Grębocice), obszary nadrzeczne z licznymi starorzeczami i lasami łęgowymi, zwarte kompleksy leśne (Bory Dolnośląskie), podmokłe łąki przecięte siecią cieków i rowów wodnych, wzbogacone o kompleks stawów i bagna (Równina Szprotawska) i wreszcie wzniesienia, w części pokryte naturalnymi lasami mieszanymi, poprzecinane wąwozami i potokami (Wzgórza Dalkowskie).
Dominującą formą krajobrazową na obszarze ZGZM są Wzgórza Dalkowskie, stosunkowo niskie (o wysokości do 230 m n.p.m.), ale dobrze wyeksponowane dzięki sąsiadującym z nimi dolinom rzecznym. Ku północy Wzgórza Dalkowskie opadają zboczami ku szerokiej Pradolinie Głogowskiej o zatartych terasach. Zbocza południowo-zachodnie schodzą łagodnie do płaskiej denno-morenowej Równiny Szprotawskiej. Od południa Równinę Szprotawską ograniczają Wzgórza Chocianowskie – garb morenowy o kulminacji 191 m n.p.m. On z kolei poprzedza płaskodenną dolinę rzeczną – Dolinę Czarnej Wody.
Rozwój przemysłu wydobywczego przyczynił się do niekorzystnych zmian w krajobrazie, spowodowanych szkodami górniczymi (tąpnięcia, obniżenie poziomu wód gruntowych), a zwłaszcza budową wielkich zbiorników odpadów poflotacyjnych „Gilów” oraz „Żelazny Most” (pochłonęły one znaczne połacie lasu, cztery wsie i jeden przysiółek).
Schemat podziału fizycznogeograficznego obszaru ZGZM (jednostki bezpośrednio związane z terenami położonymi w granicach ZGZM wyróżniono zieloną czcionką)
megaregion: Pozaalpejska Europa Środkowa
▼
prowincja: Niż Środkowoeuropejski
podprowincja: Niziny Środkowopolskie
▼
makroregion: Obniżenie Milicko-Głogowskie
Makroregion geograficzny (znany także pod nazwą Pradoliny Barycko-Głogowskiej) stanowiący równoleżnikowy pas obniżeń o charakterze pradolinnym, położony w północno-zachodniej części Nizin Środkowopolskich. Od południa graniczy ze wzgórzami Wału Trzebnickiego, a od północy z Wzniesieniami Zielonogórskimi oraz polodowcowymi Wysoczyznami Leszczyńską i Kaliską. W granicach Polski zajmuje obszar o powierzchni około 3 tys. km². Wschodnią część regionu określano dawniej jako Pradolinę Baryczy. Znajdują się tam dwie rozległe kotliny (Milicka na wschodzie i Żmigrodzka na zachodzie) z dużymi kompleksami stawów rybnych o charakterze zbiorników naturalnych. Zachodnia część Obniżenia odwadniana jest przez Odrę, a wschodnia przez jej prawy dopływ – Barycz. W granicach regionu znajduje się kilka rezerwatów przyrody, w tym rezerwat Stawy Milickie o powierzchni 5,3 tys ha. Głównymi miastami są: Milicz, Żmigród, Głogów i Nowa Sól. Region dzieli się na cztery mezoregiony o odmiennym charakterze: Obniżenie Nowosolskie, Pradolinę Głogowską, Kotlinę Żmigrodzką oraz Kotlinę Milicką (Odolanowską).
▼
mezoregion: Obniżenie Nowosolskie
mezoregion: Pradolina Głogowska
Dolina nadrzeczna ciągnąca się wzdłuż środkowej Odry. W wielu miejscach zachowała naturalny charakter, w niewielkim stopniu przekształcony przez człowieka. Ze względu na dużą wilgotność gleby tereny te porastają bory bagienne, las wilgotny i lasy łęgowe. Licznie występują też starorzecza, a na terenach zalewiskowych oczka wodne i bagna. Obszary te stanowią naturalne siedlisko dla wielu gatunków zwierząt i rzadkich roślin.
— mikroregion: Równina Grębocicka
mezoregion: Kotlina Żmigrodzka
mezoregion: Kotlina Milicka (Odolanowska)
megaregion: Pozaalpejska Europa Środkowa
▼
prowincja: Niż Środkowoeuropejski
▼
podprowincja: Niziny Środkowopolskie
▼
makroregion: Wał Trzebnicki
▼
mezoregion: Wzgórza Dalkowskie
— mikroregion: Równina Brzeźnicy
— mikroregion: Wzgórza Kożuchowskie
— mikroregion: Grzbiet Dalkowski
— mikroregion: Wzgórza Polkowickie
Mezoregion Wału Trzebnickiego, ciągnący się równoleżnikowo od Nowogrodu Bobrzańskiego do Chobieni, częściowo zalesiony, przecięty wąwozami, jarami i dolinami potoków. Najciekawsze fragmenty objęte są ochroną rezerwatową, a na Grzbiecie Dalkowskim utworzono obszar krajobrazu chronionego.
megaregion: Pozaalpejska Europa Środkowa
▼
prowincja: Niż Środkowoeuropejski
▼
podprowincja: Niziny Sasko-Łużyckie
▼
makroregion: Nizina Śląsko-Łużycka
▼
mezoregion: Bory Dolnośląskie
— mikroregion: Równina Gozdnicka
— mikroregion: Równina Węgliniecka
— mikroregion: Kotlina Żagańska
Bory Dolnośląskie (niem. Niederschlesische Heide) są mezoregionem Niziny Śląsko-Łużyckiej, utworzonym przez największy w Polsce, zwarty kompleks leśny o powierzchni około 1650 km². Rozciągają się pomiędzy Pogórzem Izerskim i Pogórzem Kaczawskim na południu a morenowymi Wzniesieniami Żarskimi i Wzgórzami Dalkowskimi na północy. Na wschodzie sąsiadują z Wysoczyzną Lubińską, Równiną Legnicką i Równiną Chojnowską. Zachodnią granicę Borów stanowi Nysa Łużycka, za którą leżą Bory Mużakowskie (niem. Muskauer Heide). Najwyższym wzniesieniem jest wzgórze Dębniak (238 m n.p.m.), położone na północ od linii kolejowej Węgliniec – Zebrzydowa.
— mikroregion: Równina Nadbobrzańska
— mikroregion: Równina Wizowska
mezoregion: Równina Chojnowska
mezoregion: Równina Legnicka
— mikroregion: Dolina Czarnej Wody
— mikroregion: Dolina Dolnej Kaczawy
— mikroregion: Legnica
mezoregion: Równina Szprotawska
Mezoregion położony w północno-wschodniej części Niziny Śląsko-Łużyckiej. Od zachodu, północy i północnego wschodu graniczy ze Wzgórzami Dalkowskimi, od południa z Wysoczyzną Lubińską, a od południowego zachodu z Borami Dolnośląskimi. Równina wypełnia obniżenie doliny rzeki Szprotawy, miejscami silnie nawodnione i bagniste. W płaskim krajobrazie dominują łąki i pastwiska przecięte licznymi ciekami i rowami wodnymi. W rejonie Przemkowa znajduje się duży kompleks stawów hodowlanych, przedzielonych groblami, otoczonych bagnami. Stanowi on naturalne siedlisko wielu gatunków ptaków wodno-błotnych i wędrownych.
mezoregion: Wysoczyzna Lubińska
Mezoregion stanowiący północno-wschodnie zakończenie Niziny Śląsko-Łużyckiej. Od północy graniczy z Równiną Szprotawską i Wzgórzami Dalkowskimi, od wschodu z Obniżeniem Ścinawskim, od południowego wschodu z Pradoliną Wrocławską, od południa i południowego zachodu z Równiną Legnicką, zaś od zachodu z Borami Dolnośląskimi. Jest to teren pofałdowany, przewyższający okoliczne obniżenia, pokryty osadami zlodowaceń środkowopolskich – głównie piaskami, żwirami i glinami. Teren jest silnie zalesiony, z wyjątkiem części południowej. Największe miasto – Lubin – leży w jego północno-wschodniej części.
— mikroregion: Wzgórza Chocianowskie
Mikroregion Wysoczyzny Lubińskiej, tworzący jej zachodnią część. Jego krajobraz tworzą niewielkie, łagodne wzniesienia, w większości pokryte borami sosnowymi, stanowiącymi wschodni fragment ogromnego kompleksu Borów Dolnośląskich. Występują tu również piaszczyste wydmy, rozległe wrzosowiska i torfowiska.
Najnowszy numer
